Η Αγορά του Ελαιολάδου w1

Επιστροφή μετά από Διάλειμμα Δύο Εβδομάδων

Πολλά έχουν συμβεί στον κλάδο από τη δημοσίευση της τελευταίας μας έκθεσης στις 16 Δεκεμβρίου. Οι εξελίξεις εκτείνονται σε πολλές πτυχές της αγοράς, επηρεάζοντας τη διαθεσιμότητα και κατ'επέκταση τις τιμές του προϊόντος. Ανανεωμένες προβλέψεις για τα επίπεδα παραγωγής έχουν δημοσιευθεί, ενώ ξεκάθαρες τάσεις έχουν καθιερωθεί στη ζήτηση που προέρχεται είτε από τελικούς καταναλωτές είτε από μονάδες επεξεργασίας τροφίμων. 

Στο μεταξύ έλαβαν χώρα και πολλαπλά γεγονότα σχετικά με τον κλάδο που αποτελούν έμπνευση για ιδέες που έχουμε ήδη αναφέρει σε εκθέσεις μας. Εντούτοις, παραμένουν αρκετά σημαντικά ώστε να τα ξανασυζητήσουμε τώρα που βρίσκονται στο προσκήνιο. 

Ανανεωμένες Προβλέψεις για τους Όγκους Παραγωγής

Το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου δημοσίευσε μια έκθεση στα μέσα Δεκεμβρίου η οποία καταπιάνονταν με τις ενημερωμένες του εκτιμήσεις για την κατάληξη της συγκομιδής σε διάφορες περιοχές που παράγουν ελαιόλαδο ανά τον κόσμο. Οι αριθμοί σχετικά με τις τρεις κύριες παραγωγικές χώρες στην Ε.Ε. παρουσιάζονται στο επόμενο γράφημα: 

Ελλάδα: 
Όχι τόσο καλά αποτελέσματα όπως την προηγούμενη σεζόν: πέραν των κλιματικών και μετεωρολογικών παραγόντων που άσκησαν επίδραση στη σοδειά, πρόβλημα εντοπίζεται και στο γεγονός πως μικρής και μεσαίας κλίμακας παραγωγοί στη χώρα διατηρούν ελαιώνες που καρποφορούν ανά δύο χρόνια. 

Ισπανία: 
Παρόλο που η τρέχουσα χρονιά ήταν καλύτερη από την προηγούμενη και οι πρόσφατες βροχοπτώσεις βελτίωσαν πρότερες εκτιμήσεις, η διόρθωση που έχει συμβεί στους όγκους παραγωγής δεν είναι επαρκής για να καλύψει το κενό στην προσφορά. 

Ιταλία:
Μικρές βελτιώσεις στη συγκομιδή στο Νότο, αλλά η παραγωγή είναι σημαντικά χαμηλότερη απ'ότι σε προηγούμενα έτη. 

Σχετικά με τον υπόλοιπο κόσμο του ελαιολάδου, η Βορειοαμερικανική Ένωση Ελαιολάδου προέβη στην αναθεώρηση των προβλέψεών της επί των παγκόσμιων παραγόμενων ποσοτήτων. Πλέον λοιπόν εκτιμά πως, ενώ σημειώθηκαν ανακάμψεις σε περιφερειακό επίπεδο, η συνολική παραγωγή θα είναι χαμηλότερη σε σχέση με τη σεζόν 2022/23. 

Ενημέρωση σχετικά με τις Τιμές

Ο Σύνδεσμος Ελαιοπαραγωγικών Δήμων Κρήτης, το σύστημα PoolRed και το Ismea Mercati έχουν μοιραστεί τις μέσες τιμές παραγωγού για τις κύριες κατηγορίες ελαιολάδου κατά τις προηγούμενες εβδομάδες: 

Στην Ελλάδα, η έναρξη μίας θετικής τάσης στις τιμές είναι προφανής, και υποστηρίζεται από την ανάκαμψη στο εμπορικό ενδιαφέρον, η οποία προέρχεται κυρίως από εγχώριες μονάδες επεξεργασίας τροφίμων. Όσον αφορά στην Ιταλία και την Ισπανία, η σημαντική σπανιότητα στην οποία βρίσκεται το εξαιρετικά παρθένο και η ανθεκτικότητα που φαινομενικά διαπνέει την καταναλωτική ζήτηση, ασχέτως των όποιων περιφερειακών διαφοροποιήσεων, συνεχίζει να στηρίζει τις πολύ υψηλές τιμές του προϊόντος. 

Αναφορικά με τα άλλα είδη ελαιολάδου, παρατηρούμε πως η τυπική περίπτωση ισχύει και πάλι, με τις κινήσεις τους να ακολουθούν κατά προσέγγιση τις κινήσεις του εξαιρετικά παρθένου. 

Οι Τρέχοντες Κίνδυνοι και Ευκαιρίες για τους Έλληνες Παραγωγούς στο Προσκήνιο

Σε πρόσφατο άρθρο τους, οι Financial Times κατέδειξαν την τρέχουσα κατάσταση της παραγωγής ελαιολάδου στην Ελλάδα. Το άρθρο έδωσε έμφαση στις απέλπιδες κινήσεις στις οποίες έχουν οδηγήσει ορισμένους παίκτες του κλάδου οι ασυνήθιστα υψηλές επικρατούσες τιμές. Παράδειγμα, ενδεχομένως και επιστέγασμα αυτών, αποτελούν οι κλοπές αποθεμάτων ελαιολάδου.

Η πιο σημαντική διάσταση στην οποία έδωσε βάση όμως αφορούσε ένα γεγονός που αποτελεί διαχρονικό παράδοξο του ελληνικού κλάδου του ελαιολάδου: παρόλο που το Ελληνικό ελαιόλαδο αποτελεί κορυφαίας ποιότητας προϊόν σε παγκόσμια κλίμακα, οι περισσότεροι παραγωγοί εγχωρίως προτιμούν να το πωλούν χύμα σε Ισπανούς και Ιταλούς παίκτες. Αυτοί το συσκευάζουν και το προωθούν ως προϊόν εγχώριας παραγωγής, αυξάνοντας την προστιθέμενη αξία του και αποσπώντας σημαντικό μέρος της αξίας της αγοράς όπου δραστηριοποιούνται.

Με αυτό τον τρόπο, πολλές από τις ποιότητες του ιδιαίτερα περιζήτητου ελληνικού ελαιολάδου αποκρύπτονται, αποτρέποντάς το από το να λάβει μεγαλύτερης αναγνώρισης στις διεθνείς αγορές. Επίσης, οι παραγωγοί λαμβάνουν αποδοχές που αντιστοιχούν στην πώληση απλά μίας βιομηχανικής πρώτης ύλης, και όχι ενός μοναδικής φυσιογνωμίας και κορυφαίας ποιότητας προϊόντος. Κατά συνέπεια, αντί να επωφεληθούν από την τρέχουσα σπανιότητα του ελαιολάδου στις κύριες ανταγωνίστριες χώρες της (δηλαδή στην Ισπανία και την Ιταλία), ο ελληνικός κλάδος του ελαιολάδου χρησιμοποιείται ως μέσο για τη διατήρηση της κυριαρχίας των ανταγωνιστικών του προϊόντων στην αγορά. 

Εξαιρετικές Περιπτώσεις Παραγωγών Αποτελούν Παράδειγμα προς Μίμηση για το Μέλλον

Ευτυχώς βέβαια τα παραπάνω δεν ισχύουν καθολικά για όλους τους Έλληνες παραγωγούς. Υπάρχουν κάποιοι, όπως o φετινός "κορυφαίος Ευρωπαίος παραγωγός βιολογικού ελαιολάδου", οι οποίοι αντιμετωπίζουν την τέχνη τους όχι απλά ως ένα μέσο επιβίωσης ή πηγή γρήγορου πλουτισμού, αλλά μία διαδικασία συνεχούς βελτίωσης ως προς τις τεχνικές που εφαρμόζουν και τη γνώση που αξιοποιούν στην παραγωγή αυτού του ιδιαίτερου προϊόντος.  

Τρέχοντα Κόστη Ευκαιρίας που Επιβαρύνουν την Ελληνική Οικονομία

Αυτό το παραγωγικό μοντέλο αποτελεί το κατεστημένο για χρόνια σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, και ιδιαίτερα η δεύτερη. Εξαιτίας αυτού, οι προαναφερθείσες χώρες μπορούν να εφαρμόσουν προωθητικές καμπάνιες προς επίδειξη των χαρακτηριστικών του εγχωρίου προϊόντος τους στις πιο ελκυστικές αγορές του κόστου, μία εκ των οποίων είναι οι ΗΠΑ, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ελαιολάδου στην Ε.Ε.

Μέσω αυτής της πρακτικής, επιτυγχάνουν τόσο την κατάκτηση μεριδίου από την αγορά το οποίο θα έπρεπε να αποδίδεται στα μοναδικά χαρακτηριστικά του ελληνικού προϊόντος και που δεν γίνεται λόγω της απουσίας του από τα ράφια στις πιο κερδοφόρες περιοχές του πλανήτη.