Έκθεση για την Ευρωπαϊκή Αγορά Ελαιολάδου - Νοέμβριος 2024
Η περίοδος συγκομιδής της νέας σοδειάς ελαιολάδου έχει ξεκινήσει, με την Ισπανία και την Ιταλία να παράγουν περιορισμένες ποσότητες. Ωστόσο, η προσφορά φρέσκου ελαιολάδου οδηγεί τις τιμές σε πτωτική πορεία, σε αντίθεση με την ελληνική αγορά, όπου οι παραγωγοί καθυστέρησαν την συγκομιδή λόγω έλλειψης βροχοπτώσεων, διατηρώντας την αγορά σταθερή. Τα στοιχεία αυτού του μήνα από την έκθεση της AICA αποτελούν σημαντική πηγή πληροφοριών, καθώς τα ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου παρακολουθούν στενά την κατάσταση, ελπίζοντας ότι αυτή η συγκομιδή θα συμβάλει στην άμβλυνση των προκλήσεων της προηγούμενης χρονιάς.
Καιρικές συνθήκες
Τον Οκτώβριο, οι ισπανικοί ελαιώνες επωφελήθηκαν από τις άφθονες βροχοπτώσεις, οι οποίες βελτίωσαν τις αποδόσεις των ελιών σε λάδι. Ειδικότερα, τα υδάτινα αποθέματα στην περιοχή της Ανδαλουσίας αυξήθηκαν κατά 15,28%, φθάνοντας το 33,74% της χωρητικότητάς τους. Ωστόσο, οι βροχοπτώσεις προκάλεσαν ορισμένες καθυστερήσεις στη συγκομιδή, γεγονός που συνέβαλε στην περιορισμένη παραγωγή που παρατηρήθηκε κατά τον προηγούμενο μήνα. Η χρονική στιγμή των βροχοπτώσεων ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκή, καθώς πλησιάζουν οι μήνες έντονης συγκομιδής, οπότε οι βροχοπτώσεις θα μπορούσαν να είναι ακόμη πιο ευεργετικές. Όσον αφορά τον Νοέμβριο, οι προβλέψεις για διατήρηση των βροχερών καιρικών συνθηκών αναμένεται να έχουν θετικό αντίκτυπο στην επερχόμενη σοδειά (2025-26).
Η επικαιροποιημένη κατάσταση των αποθεμάτων στην Ισπανία παρουσιάζεται λεπτομερώς στο παρακάτω γράφημα:
Κατανάλωση
Τον Οκτώβριο, η συνολική παραγωγή για τη νέα καλλιέργεια ελαιολάδου έφτασε τους 35.989 τόνους, με αποτέλεσμα το τρέχον συνολικό απόθεμα να ανέλθει στους 138.267 τόνους, το οποίο περιλαμβάνει ποσότητες από προηγούμενες σεζόν. Συγκεκριμένα, τα συσκευαστήρια διαθέτουν 85.345 τόνους, ενώ οι παραγωγοί 53.354 τόνους. Οι εκροές παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, με την εθνική αγορά και τις εξαγωγές να φτάνουν τους 83.809 τόνους, παρουσιάζοντας μικρή μείωση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.
Η αποψή μας
Οι πρόσφατες βροχοπτώσεις και η έναρξη της συγκομιδής της ελιάς έχουν ενισχύσει την αισιοδοξία για τη νέα σοδειά, με τους Πορτογάλους και Ισπανούς παραγωγούς να συγκομίζουν με ταχείς ρυθμούς. Αυτή η αύξηση της δραστηριότητας έχει ενισχύσει τη ζήτηση, ιδίως για τις παραδόσεις στα μέσα Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου, και οι πρώτες προσφορές παρουσιάζουν ήδη χαμηλότερες τιμές από αυτές του Οκτωβρίου. Παρά την υψηλή ζήτηση, οι συσκευαστές επιδιώκουν να εξασφαλίσουν τις χαμηλότερες δυνατές τιμές πριν αναπληρώσουν τα αποθέματά τους, διατηρώντας την πίεση στην αγορά.
Σε μια σημαντική εξέλιξη, η Τουρκία ήρε την απαγόρευση των εξαγωγών χύμα ελαιολάδου, αυξάνοντας τη βραχυπρόθεσμη διαθεσιμότητα και ενδεχομένως προσθέτοντας ανταγωνιστική πίεση στην αγορά. Ωστόσο, οι ανησυχίες του κλάδου παραμένουν σχετικά με τους πιθανούς δασμούς των ΗΠΑ, οι οποίοι θα μπορούσαν να διαταράξουν τη δυναμική των εξαγωγών. Η κατανάλωση παραμένει ισχυρή, ακόμη και με τις αυξημένες τιμές, και η Ισπανία εξακολουθεί να κατέχει ηγετική θέση με ποσότητες άνω των 80.000 τόνων. Με την προσθήκη περίπου 15.000 τόνων επό εισαγωγές, ο όγκος συναλλαγών της Ισπανίας εκτιμάται σε 95.000-100.000 τόνους.
Οι προκλήσεις στα logistics, συμπεριλαμβανομένων των καταιγίδων κατά μήκος των ανατολικών ακτών της Ισπανίας από τη Βαλένθια έως τη Βαρκελώνη, έχουν προκαλέσει καθυστερήσεις στη μεταφορά εμπορευμάτων στην Ιταλία. H Ιταλία έχει ήδη ανταποκριθεί στις ευρύτερες τάσεις της αγοράς με μια αξιοσημείωτη πτώση των τιμών, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί καθώς οι τιμές στην Ισπανία σταθεροποιούνται.
Ταυτόχρονα, η Τυνησία εκμεταλλευόμενη τις ευνοϊκές τρέχουσες τιμές, προσφέρει ελαιόλαδο σε τιμές χαμηλότερες από εκείνες της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, εν αναμονή μιας πιθανής πτώσης. Οι συνεχιζόμενες βροχοπτώσεις που αναμένονται καθ' όλη τη διάρκεια του Νοεμβρίου θα μπορούσαν να επηρεάσουν την σοδειά ελαιολάδου, προσθέτοντας ένα στοιχείο αβεβαιότητας για τους παραγωγούς και τους συσκευαστές καθώς κινούνται στην κορύφωση της περιόδου.
Στην Ελλάδα, η έλλειψη βροχής τον Οκτώβριο ώθησε πολλούς παραγωγούς να καθυστερήσουν την έναρξη της συγκομιδής, καθώς ένα σημαντικό μέρος των ελαιώνων ποτίζεται μέσω της βροχής. Αυτή η περίοδος ξηρασίας επηρέασε τη συγκέντρωση ελαιολάδου στις ελιές, καθώς το δέντρο βασίζεται στα έλαια του καρπού για να συντηρηθεί. Κατά συνέπεια, οι περιορισμένες ποσότητες -ήδη μειωμένες σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους- διατήρησαν τις τιμές υψηλότερες (~7€/kg) από εκείνες των ισπανικών και ιταλικών προσφορών. Σε συνδυασμό με τη σταθερή ζήτηση, αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια σχετικά σταθερή αγορά.
Ωστόσο, οι σημαντικές και ευεργετικές βροχοπτώσεις της προηγούμενης εβδομάδας αναμένεται να εντείνουν τις προσπάθειες συγκομιδής, οδηγώντας σε αυξημένες ποσότητες παραγωγής. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές της αγοράς αναμένεται να μειωθούν σημαντικά, ευθυγραμμιζόμενες με τις τάσεις που παρατηρούνται στην ιταλική και ισπανική αγορά.
Συμπερασματικά, η ευρωπαϊκή αγορά ελαιολάδου βιώνει σημαντικές αλλαγές έχει αρχίσει ήδη να πράγεται η νέα σοδειά. Στην Ισπανία και την Ιταλία παρατηρήθηκε μείωση των τιμών λόγω των αρχικών εκροών της συγκομιδής, ενώ η καθυστερημένη συγκομιδή της Ελλάδας διατήρησε τη σταθερότητα των τιμών λόγω των πρόσφατων συνθηκών ξηρασίας. Η άρση της απαγόρευσης εξαγωγών της Τουρκίας και οι προληπτικές στρατηγικές τιμολόγησης της Τυνησίας αναμένεται να διαμορφώσουν περαιτέρω τη δυναμική της αγοράς. Καθώς η ζήτηση παραμένει σταθερή, οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα παρακολουθούν στενά τα καιρικά φαινόμενα και τους διεθνείς εμπορικούς παράγοντες, όπως οι πιθανοί δασμοί των ΗΠΑ, που ενδέχεται να επηρεάσουν τους επόμενους μήνες. Η αναμονή νέων στοιχείων από την AICA θα παράσχει περαιτέρω σαφήνεια σχετικά με το πώς η παραγωγή της φετινής περιόδου θα επηρεάσει τη συνολική σταθερότητα της αγοράς και τις τιμές.