Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων

Διερευνώντας το σημερινό τοπίο της ασφάλειας των τροφίμων στην εφοδιαστική αλυσίδα 

Στις 7 Ιουνίου, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), με στόχο την προώθηση της ευαισθητοποίησης και της εκπαίδευσης σχετικά με το αυξανόμενο ζήτημα της ασφάλειας των τροφίμων. Το φετινό θέμα επικεντρώνεται στις απροσδόκητες ασθένειες που μπορούν να μεταδοθούν μέσω των τροφίμων- διάφοροι παράγοντες μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την αγροδιατροφική αλυσίδα και να προκαλέσουν τροφιμογενείς ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της διασταυρούμενης μόλυνσης, των ανεπαρκών ελέγχων επεξεργασίας τροφίμων, των ακραίων καιρικών φαινομένων και των φυσικών καταστροφών. Η εξασφάλιση της πρόσβασης όλων σε ασφαλή τρόφιμα απαιτεί συνεργασία σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, από το χωράφι μέχρι το πιάτο.

Η ασφάλεια των τροφίμων ξεκινά και τελειώνει στην εφοδιαστική αλυσίδα

Η ασφάλεια των τροφίμων είναι θεμελιώδης για τη δημόσια υγεία - η διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων που διανέμονται συμβάλλει στην πρόληψη των τροφιμογενών ασθενειών, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των λοιμώξεων και των χρόνιων ασθενειών, ιδιαίτερα επιβλαβών για τους ευάλωτους πληθυσμούς. Από οικονομική άποψη, οι τροφιμογενείς ασθένειες προκαλούν σημαντικές απώλειες λόγω ιατρικών δαπανών, απώλειας παραγωγικότητας και νομικών εξόδων. Οι ανακλήσεις και οι παραβάσεις στην ασφάλεια των τροφίμων μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές οικονομικές απώλειες και ζημία στη φήμη για τις επιχειρήσεις. Η τήρηση των προτύπων και των κανονισμών για την ασφάλεια των τροφίμων είναι απαραίτητη για την αποφυγή νομικών κυρώσεων και τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού. Ωστόσο, η διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων δεν αποτελεί απλώς μια κανονιστική απαίτηση, αλλά ακρογωνιαίο λίθο των βιώσιμων και επιτυχημένων λειτουργιών. Ανταποκρινόμενοι σε αυτή την ανάγκη, στη Βιβλιοθήκη του Wikifarmer, υπάρχουν πολλά άρθρα με πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων που μπορούν να βοηθήσουν τους ειδικούς του κλάδου να συνεχίσουν να εκπαιδεύονται σε τέτοια θέματα παραγωγής τροφίμων.

Τα μείζονα ζητήματα απαιτούν συλλογική δράση

Για τη διατήρηση της ασφάλειας των τροφίμων σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού, όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς πρέπει να συνεργάζονται και να ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές που έχουν καθοριστεί από διάφορους ρυθμιστικούς φορείς. Αυτοί οι κανονισμοί, οι οποίοι εξελίσσονται συνεχώς, ισχύουν για όλους στη βιομηχανία τροφίμων, συμπεριλαμβανομένου του τελικού καταναλωτή καθώς είναι ζωτικής σημασίας για όλους τους συμμετέχοντες στον αγροδιατροφικό τομέα να τηρούν και να σέβονται αυτά τα πρότυπα. Οι αρχές θα πρέπει να διενεργούν τακτικούς ελέγχους για να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση, και οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να επαληθεύουν ότι τα προϊόντα που προμηθεύονται διαθέτουν τις απαιτούμενες πιστοποιήσεις. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι χρειάζονται ενδελεχή και συνεχή εκπαίδευση σχετικά με τα πρωτόκολλα ασφάλειας τροφίμων και τις τελευταίες καινοτομίες στα συστήματα ελέγχου ασφάλειας και ποιότητας. Οι επιχειρηματικοί φορείς και οι εμπειρογνώμονες διασφάλισης ποιότητας θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τους νέους κανονισμούς και τις αναδυόμενες υποθέσεις που λαμβάνουν χώρα στον αγροδιατροφικό κλάδο. Με την τακτική επανεξέταση και επικαιροποίηση των πρακτικών ασφάλειας τροφίμων ώστε να ενσωματώνουν νέες γνώσεις, τεχνολογίες και κανονιστικές απαιτήσεις, μπορούν να διασφαλίσουν τη δημόσια υγεία και τη φήμη της εταιρείας τους.

Βασικές στρατηγικές για τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων

Η εφαρμογή των ορθών γεωργικών πρακτικών (GAP) είναι υποχρεωτική, ξεκινώντας από το χωράφι. Όπως αναφέρεται στις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ, η διαχείριση του εδάφους είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της μόλυνσης των πρώτων υλών στα πρώτα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων. Οι παραγωγοί πρέπει να χρησιμοποιούν ασφαλείς και βιώσιμες μεθόδους για τη γονιμότητα του εδάφους και τον έλεγχο των παρασίτων και να αποφεύγουν τη χρήση μολυσμένου νερού για άρδευση. Προχωρώντας πιο βαθιά στην αλυσίδα εφοδιασμού, τα συστήματα ιχνηλασιμότητας μπορούν να βελτιώσουν τις επιδόσεις διαχείρισης κινδύνου και τα προηγμένα συστήματα ιχνηλασιμότητας μπορούν να βοηθήσουν στην παρακολούθηση της προέλευσης και της διακίνησης των προϊόντων μέσω της αλυσίδας. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στον γρήγορο εντοπισμό και την αντιμετώπιση των πηγών μόλυνσης. Στο Wikifarmer, χρησιμοποιούμε ένα σύστημα ιχνηλασιμότητας για τη διαχείριση πιθανών αποτυχιών ποιότητας κατά τη διάρκεια των εμπορικών μας δραστηριοτήτων. 

Μια άλλη κρίσιμη πτυχή του συστήματος διαχείρισης της ασφάλειας των τροφίμων είναι τα αυτοματοποιημένα συστήματα και η τεχνητή νοημοσύνη. Η εφαρμογή της αυτοματοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης σε ολόκληρη την αγροδιατροφική αλυσίδα μπορεί να βοηθήσει στην περαιτέρω ανάπτυξη διαδικασιών για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των διαδικασιών ασφάλειας τροφίμων, μειώνοντας το ανθρώπινο λάθος και αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα. Αυτό θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στην περαιτέρω βελτίωση των υφιστάμενων συστημάτων ιχνηλασιμότητας στον κλάδο.

Η συμβολή των Ευρωπαϊκών Αρχών στη διατήρηση της δημόσιας υγείας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) διασφαλίζει την ασφάλεια των τροφίμων από το χωράφι μέχρι το τραπέζι, μέσω της ολοκληρωμένης νομοθεσίας και των αυστηρών προτύπων σε όλους τους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της παραγωγής τροφίμων. Ένα εκτεταμένο σύνολο νόμων σε επίπεδο ΕΕ καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής και μεταποίησης τροφίμων εντός της ΕΕ και τα εισαγόμενα και εξαγόμενα αγαθά. Αυτά τα εναρμονισμένα πρότυπα εφαρμόζονται από τις χώρες της ΕΕ, οι οποίες θεσπίζουν ελέγχους για την επιβολή τους. Η ΕΕ ελέγχει την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα αυτών των νόμων και ελέγχων και παρέχει κατάρτιση στις αρμόδιες αρχές της ΕΕ και τις διεθνείς αρχές.

Διάφορα συστήματα υποστήριξης και βάσεις δεδομένων ενισχύουν το πλαίσιο της ΕΕ για την ασφάλεια των τροφίμων. Το σύστημα συναγερμού για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF) κοινοποιεί και διαχειρίζεται συναγερμούς για την ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών, ενώ το σύστημα εντοπισμού ζώων (TRACES) διασφαλίζει την ιχνηλασιμότητα των αγροτικών ζώων. Η βάση δεδομένων της ΕΕ για τα φυτοφάρμακα παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη χρήση και τη ρύθμιση των φυτοφαρμάκων, ενώ το σύστημα κοινοποιήσεων για την υγεία των φυτών (EUROPHYT) διαχειρίζεται αναφορές για θέματα υγείας των φυτών.

Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο παρέχοντας ανεξάρτητες αξιολογήσεις κινδύνου και επιστημονικές συμβουλές, οι οποίες ενημερώνουν και διαμορφώνουν τα πρότυπα ασφάλειας τροφίμων της ΕΕ. Συνολικά, η προσέγγιση της ΕΕ για την ασφάλεια των τροφίμων περιλαμβάνει ένα αυστηρό και συστηματικό πλαίσιο σχεδιασμένο για την προστασία της δημόσιας υγείας και τη διασφάλιση της ασφάλειας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων από την παραγωγή έως την κατανάλωση.