Η καταναλωτική συμπεριφορά στην αναδιάρθωση της εφοδιαστικής αλυδίδας

Τα τελευταία χρόνια η δομή της αγροδιατροφικής εφοδιαστικής αλυσίδας έχει αποτελέσει σημαντικό σημείο αναφοράς για τους καταναλωτές. Η σχέση τιμής-ποιότητας συνεχίζει να αποτελεί σημαντικό παράγοντα στη λήψη αποφάσεων τόσο για τους επιχειρηματίες αλλά και τους ιδιώτες. Ταυτόχρονα έχουν προστεθεί και άλλα χαρακτηριστικά όπως η προέλευση του προϊόντος, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και οι ηθικές πρακτικές παραγωγής. Η μεταβολή αυτή αποτελεί έχει δημιουργήσει άμεση ανάγκη για καινοτομία και περαιτέρω αλλαγές στη βιομηχανία.

Οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες μεταμορφώνουν την παγκόσμια αγορά

Την τελευταία πενταετία έχει παρατηρηθεί η τάση των καταναλωτών προς την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, γεγονός που συνδέεται με την πανδημία του 2019. Πιο συγκεκριμένα, 85% των καταναλωτών μετέβησαν σε αλλαγές για την βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, περιορίζοντας την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και προτιμώντας την αγορά φρέσκων φρούτων και λαχανικών καθώς την επιλογή υποκατάστατων των λιπαρών υλών με πιο υγιεινές επιλογές.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι Ευρωπαίοι που που έχουν ενσωματώσει στη διατροφή τους το ελαιόλαδο ως υγιεινή επιλογή με αποτέλεσμα την αύξηση των εξαγωγών από τις χώρες παραγωγούς. Η παγκόσμια αγορά επηρεάζεται σημαντικά από την καταναλωτική συμπεριφορά, η οποία βασίζεται στον βασικό οικονομικό κανόνα της ζήτησης και προσφοράς. Η υψηλή ζήτηση για ελαιόλαδο και η περιορισμένη προσφορά του οδηγεί τον κλάδο να επανεξετάσει τη στρατηγική τιμολόγησης των ευρωπαϊκών προϊόντων.

Επιπλέον, η αυξημένη τιμή του ελαιολάδου δημιουργεί χώρο για αναζήτηση οικονομικότερων φυτικών ελαίων, όπως το κραμβέλαιο. Η τάση αυτή είναι εμφανής στις εμπορικές δραστηριότητες του Wikifarmer και αποδεικνύεται από τα δεδομένα του Google Trends, τα οποία δείχνουν αύξηση των αναζητήσεων για το κραμβέλαιο τους τελευταίους 5 μήνες. Η συσχέτιση αυτή υποδηλώνει ότι οι καταναλωτές αναζητούν πιο προσιτές επιλογές φυτικών ελαίων εξαιτίας των υψηλών τιμών στο ελαιόλαδο με αποτέλεσμα να αυξάνεται το ενδιαφέρον για εναλλακτικές λύσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή, οι γεωπολιτικές εντάσεις και η χάραξη εθνικής πολιτικής διαδραματίζουν επίσης ρόλο στην αγορά των προϊόντων αυτών λόγω των διαταραχών που προκύπτουν στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.

Τα βιολογικά προϊόντα γίνονται όλο και πιο δημοφιλή

Η ενίσχυση της ευαισθητοποίησης των καταναλωτών σε θέματα που αφορούν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, έχει οδηγήσει σε αυξημένη ζήτηση για βιολογικά προϊόντα, τα οποία θεωρούνται πιο υγιεινά και φιλικά προς το περιβάλλον. Ο αγροδιατροφικός τομέας ανταποκρίνεται με την επέκταση των πρακτικών βιολογικής γεωργίας, οι οποίες περιορίζουν τη χρήση χημικών φυτοπροστατευτικών ουσιών και προάγουν τη βιοποικιλότητα. Επιπλέον, οι πωλήσεις των βιολογικών προϊόντων έχουν παρουσιάσει αύξηση κατά 20% σε σύγκριση με τα συμβατικά προϊόντα, γεγονός που δείχνει ότι οι καταναλωτές προτιμούν πιο φυσικά και φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα, ακόμη και αν είναι πιο ακριβά.

Άλλη μια βασική τάση των καταναλωτών είναι η αναζήτηση προϊόντων με “διαφανή” ετικέτα όπου αναφέρεται η προέλευση και οι μέθοδοι παραγωγής των προϊόντων. Οι ετικέτες που υποδεικνύουν τη βιολογική πιστοποίηση, την παρουσία non-GMOs και τις πρακτικές δίκαιου εμπορίου γίνονται όλο και πιο διαδεδομένες, βοηθώντας τους καταναλωτές να κάνουν καλύτερες επιλογές. Ο κλάδος προσαρμόζεται σε αυτές τις αλλαγές απλοποιώντας τα προϊόντα που παράγονται ως προς τα συστατικά, δημιουργώντας πιο φυσικά τρόφιμα και προωθώντας τον βιώσιμο χαρακτήρα της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Ηθική συνείδηση

Οι καταναλωτές αποκτούν όλο και μεγαλύτερη κοινωνική συνείδηση, επιδιώκοντας να υποστηρίξουν εταιρείες που ευθυγραμμίζονται με τις ηθικές τους αξίες. Θέματα όπως το δίκαιο εμπόριο, τα εργασιακά δικαιώματα και η υποστήριξη της κοινότητας αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία καθώς και οι διαφανείς και δημοκρατικές εμπορικές πρακτικές. Οι καταναλωτές απαιτούν όλο και περισσότερο από τις εταιρείες τροφίμων να συμμετέχουν σε δίκαιες και ηθικές εμπορικές συναλλαγές, διασφαλίζοντας ότι οι παραγωγοί αμείβονται δίκαια και εργάζονται σε ανθρώπινες συνθήκες. Αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση των πιστοποιημένων προϊόντων δίκαιου εμπορίου και σε ισχυρότερες πρωτοβουλίες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ΕΚΕ) στον τομέα.

Οι καταναλωτικές τάσεις μετασχηματίζουν ριζικά τον τομέα της αγροδιατροφής. Η αυξανόμενη έμφαση στην υγεία και την ευεξία, σε συνδυασμό με οικονομικές, περιβαλλοντικές και ηθικές παραμέτρους, οδηγεί σε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο παραγωγής, τιμολόγησης και κατανάλωσης των τροφίμων. Παραμένοντας συντονισμένος με αυτές τις εξελισσόμενες απαιτήσεις των καταναλωτών και εστιάζοντας στη βιωσιμότητα, τη διαφάνεια και τις πρακτικές δίκαιου εμπορίου, ο κλάδος των τροφίμων μπορεί να συνεχίσει να καινοτομεί και να ευημερεί σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη αγορά.

Πώς κινείται τελικά ο κλάδος; 

Η βιομηχανία τροφίμων αντιμετωπίζει πολυάριθμες προκλήσεις, καθώς οι καταναλωτές δίνουν όλο και μεγαλύτερη προτεραιότητα στη βιωσιμότητα, τη διαφάνεια και την υγεία. Με αποτέλεσμα να απαιτείται η άμεση προσαρμογή της εφοδιαστική αλυσίδας εφαρμόζοντας νέες μεθόδους και εργαλεία. Ξεκινώντας από τα πρώτα στάδια της αλυσίδας, το Wikifarmer παρέχει ένα οικοσύστημα περιεχομένου, συμπεριλαμβανομένης της Βιβλιοθήκης και της Ακαδημίας, προωθώντας βιώσιμες πρακτικές καλλιέργειας και βοηθώντας τους παραγωγούς να ανταποκριθούν στη ζήτηση για αγαθά φιλικά προς το περιβάλλον και ηθικής προέλευσης. Επιτρέποντας την προσέγγιση της παγκόσμιας αγοράς, το Wikifarmer συνδέει την αγορά με αυθεντικά, τοπικά παραγόμενα είδη, προωθώντας μια στενότερη σύνδεση με την προέλευση των τροφίμων και εξασφαλίζοντας ασφαλές εμπόριο με δίκαιες και διαφανείς διαδικασίες. Επιπλέον, η ψηφιακή φύση της πλατφόρμας υποστηρίζει τον βιώσιμο μετασχηματισμό της αλυσίδας εφοδιασμού. Τέλος, τα στοιχεία που δημοσιεύονται μέσω των νέων της αγοράς του Wikifarmer παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για την τρέχουσα κατάσταση της αγοράς, αντιμετωπίζοντας ζητήματα σε κάθε επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο, τα ενδιαφερόμερη μέρη του κλάδου πρέπει να προσαρμόζονται και να ανταποκρίνονται γρήγορα στις προκλήσεις των καταναλωτών.